Με σπουδές παραδοσιακής ιατρικής στην Κίνα και το Βιετνάμ, οστεοπαθητικής στη Γαλλία, εκπαίδευση στην Ισπανία και την Ιταλία, εντατικολόγος στις κλινικές του πολέμου στην Αγκόλα, με εμπειρία σε τρεις αμερικανικές χώρες, ο Πράντο διευθύνει μια ερευνητική ομάδα, στην αιχμή της κουβανικής ιατρικής έρευνας..
Περιγράφει τον εαυτό του ως “στρατιώτη της επανάστασης” και αντιπροσωπεύει ένα μάλλον πολύ δυσεύρετο είδος «πολύπλευρου» γιατρού
Μοιάζει να ξέρει καλά τις παραδοσιακές τεχνικές, τα σημάδια και τα “μαντζούνια”, που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να κάνουν διάγνωση και θεραπεία, πολύ πριν εμφανισθεί η “βιομηχανική”, “χημική”, “πυρηνική” ιατρική των ημερών μας.
Αλλά χρησιμοποιεί ταυτόχρονα την πιο αναπτυγμένη «γλώσσα» της βιοχημείας για να περιγράψει το πως αλλαγές στο χημικό περιβάλλον του εσωτερικού των κυττάρων, αλλάζουν τον τρόπο που αυτά “διαβάζουν” τις «πληροφορίες», τα «σήματα» που δέχονται απέξω, μετατρεπόμενα έτσι π.χ. από φυσιολογικά σε καρκινικά.
‘Όταν σηκώσουν τα χέρια ψηλά, οι «κλασσικοί» ογκολόγοι του στέλνουν τα περιστατικά τους, μήπως αυτός καταφέρει κάτι. Εξηγεί ότι διαφωνεί με τις πολύ μεγάλες δόσεις χημειοθεραπείας και ότι η λύση που προφέρουν τέτοιες μέθοδοι είναι μόνο προσωρινή, όσο δεν επεμβαίνει κανείς να αλλάξει το περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου.
Σε συναρπάζει με τις άψογα διατυπωμένες, στη γλώσσα της πιο προχωρημένης δυτικής επιστήμης, ερμηνείες διαφόρων παραδοσιακών διαγνωστικών μεθόδων, όπως η μεταβολή της αγωγιμότητας του νερού που αγγίζει ένας ασθενής.
Συνδυάζει την ευρύτητα των γνώσεών του, με ένα στέρεο υπόβαθρο γνώσης της ιστορίας της ιατρικής, τελείως ασυνήθιστο στην εποχή μας, που μερικοί περιγράφουν ως εποχή «τελείως εξειδικευμένων ηλιθίων», με πανεπιστήμια που εκπαιδεύουν ψυχολόγους, που δεν έχουν διαβάσει Φρόιντ, οικονομολόγους που δεν ξέρουν Γκάλμπρεϊθ, για να μη μιλήσουμε για Μαρξ ή Σμιθ και Ρικάρντο κ.ο.κ.
Και, κυρίως, μια ιδιαίτερη φιλοσοφική προσέγγιση, που δεν επιδιώκει να πάει «κόντρα» στις οργανικές ή ψυχολογικές, όσο ευσταθεί η διάκριση, τάσεις ενός ατόμου, αλλά να τις χρησιμοποιήσει για ένα θεραπευτικό σκοπό.
Για την ομάδα του Πράντο, μπορεί η κλασική ιατρική να ορκίζεται στον Ιπποκράτη, έχει όμως τελείως ξεφύγει από τις διδαχές του.
Περήφανος, ο Πράντο με ξεναγεί σε μια φάρμα με την οποία συνεργάζεται στην περιοχή του Ματάνζας. Το πρότυπο αυτό αγρόκτημα-συνεταιρισμός, ένα από τα τέσσερα ή πέντε αυτού του τύπου στην περιοχή, καλλιεργεί κυρίως φαρμακευτικά φυτά, που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της κουβανικής ιατρικής.
Παράγει το ίδιο όλα τα τρόφιμα και την ενέργεια που καταναλώνει, χρησιμοποιεί κόπρανα αγελάδων για να παράγει αέριο και ανεμογεννήτριες για την παραγωγή ηλεκτρικού και δεν χρησιμοποιεί χημικά μέσα στις καλλιέργειες.
Συμπληρώνεται με έναν κήπο προϊστορικών πτηνών, προς προστασία όσων ειδών απομένουν στο νησί και ένα εργαστήριο κεραμικής, που τροφοδοτεί με κεραμικά είδη τα τουριστικά κέντρα του νησιού.
Ένας νεαρός κροκόδειλος συμπληρώνει την εικόνα, αλλά μεγαλώνει γρήγορα και ήδη ξέφυγε μια φορά από τη λεκάνη που τον έχουν, γεγονός που αρχίζει να ανησυχεί τους κατοίκους.
Η κοινωνική διάσταση της ιατρικής δεν τους έχει ξεφύγει και είναι στο Ματάνζας που οργανώνεται, μια φορά το χρόνο, μια «πορεία» που έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία και να την εκπαιδεύσει στους τρόπους βοήθειας στους ηλικιωμένους, τους άρρωστους, τους ανήμπορους, αλλά και στους ίδιους για να διευκολύνουν τον εαυτό τους.
Την πρώτη εισαγωγή παραδοσιακών, φαρμακευτικών φυτών στο νησί την έκανε ο Τσε Γκεβάρα, γιατρός, άλλωστε ο ίδιος και έκτοτε, η παραδοσιακή ιατρική είχε την ιδιαίτερη υποστήριξη του κουβανικού στρατού, που καλούνταν να σχεδιάσει σε πολύ δύσκολες συνθήκες και με υποτυπώδη μέσα την άμυνα της χώρας έναντι ενός πολύ ισχυρότερου αντιπάλου.
Ο τομέας της «παραδοσιακής», «οικολογικής», ή όπως αλλιώς θέλετε να την ονομάσετε, ιατρικής είχε και έχει, λέγεται, και την προσωπική υποστήριξη του Φιντέλ, ενός ανθρώπου που, όπως μαρτυρούν και τα τωρινά κείμενά του (ο ιστορικός ηγέτης της Κουβανικής Επανάστασης παραμένει πολυγραφότατος μετά την εγκατάλειψη των επίσημων αξιωμάτων του), έχει μια τελείως σπάνια παγκοσμίως, για πολιτικό, επίγνωση της σοβαρότητας των οικολογικών προκλήσεων, που απειλούν με αφανισμό την ανθρωπότητα, εντός ίσως του τρέχοντος αιώνα. Και χρειάζεται αυτή τη στήριξη.
Στη Δύση, τα οργανωμένα, τεράστια συμφέροντα μιας φούχτας μεγάλων πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών, αλλά και η έμφαση στην παραγωγικότητα της εργασίας, έχουν συχνά ενοχοποιηθεί για τη μονομερή κατεύθυνση που τείνει να πάρει η σύγχρονη ιατρική, βασισμένη κυρίως στη μαζική χρήση χημικών ουσιών χωρίς εξατομίκευση και με πρακτική άγνοια των μακροχρόνιων συνεπειών στην υγεία, ιατρικής που αποσκοπεί στη θεραπεία συμπτωμάτων παρά αιτίων και στηρίζεται στην ταχεία καταστολή τους, παρά στην πρόληψη των ασθενειών.
Και στην Κούβα όμως, παρόλο που δεν υπάρχουν αυτά τα συμφέροντα, έχει πάλι σχηματισθεί ένα ισχυρό ιατρικό “κατεστημένο” που υπερασπίζεται λυσσαλέα την κλασική ιατρική, τείνοντας να εξοβελίσει κάθε άλλη προσέγγιση, που θα είχε ασφαλώς πολύ μεγάλες δυσκολίες να αναπτυχθεί, χωρίς την υποστήριξη του Πολιτικού Γραφείου και των Ενόπλων Δυνάμεων. Ουδέν κακόν, αμιγές καλού άλλωστε.
Οι δυσκολίες που προκάλεσε ο συνδυασμός σοβιετικής κατάρρευσης και αμερικανικού εμπάργκο, ακόμα και σε ιατρική τεχνολογία και φάρμακα, ανάγκασαν τους Κουβανούς να εξερευνήσουν και όλες τις άλλες μεθόδους και μέσα.
Τα σπουδαία κοινωνικά επιτεύγματα της Κούβας
Σήμερα, η Κούβα διαθέτει 70.000 γιατρούς, έναντι 50.000 που διαθέτει ολόκληρη η αφρικανική ήπειρος και εξάγει ιατρικές και βιοτεχνολογικές υπηρεσίες σε 65 χώρες, τις περισσότερες φτωχές, άλλοτε δωρεάν και άλλοτε με αντάλλαγμα, όπως στην περίπτωση της Βενεζουέλας, από την οποία παίρνει πετρέλαιο σε φτηνές τιμές, σε αντάλλαγμα των γιατρών που εξήγαγε και χάρη στους οποίους ο Τσάβες έχτισε το «ΕΣΥ» του.
Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η υποστήριξη στις τέχνες και επιστήμες που παρέχει η Κούβα στους πολίτες της δεν συγκρίνεται με καμιά άλλη χώρα του τρίτου κόσμου και συγκρίνεται ευνοϊκά και με πολλές αναπτυγμένες χώρες. Αν και είναι γεγονός ότι παρουσιάστηκαν, τα τελευταία χρόνια ορισμένες ελλείψεις σε φάρμακα, που είναι δυσεύρετα χωρίς συνάλλαγμα.
Τρεις μεγάλοι τυφώνες έπληξαν τη χώρα, προκαλώντας της ζημιές που έφτασαν το 10% του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια. Ο ίδιος όμως τυφώνας προκάλεσε 1500 θύματα στην Αϊτή, 500 θύματα στις ΗΠΑ και κανένα θύμα στην Κούβα, μια απόδειξη της πρόνοιας του κουβανικού κράτους για τον πληθυσμό του, πρόνοια που, όπως τόσο οδυνηρά διαπίστωσαν οι κάτοικοι της Νέας Ορλεάνης, ασφαλώς δεν λαμβάνει η γειτονική υπερδύναμη.
Αυτά είναι και τα μεγάλα επιχειρήματα του καθεστώτος. Είναι γεγονός από την άλλη ότι αυξάνεται π.χ. ο αριθμός των φτωχών που αγγίζει τώρα το 20% του αστικού πληθυσμού.
Και πάλι όμως, η Κούβα συγκρίνεται ευνοϊκά με όλες σχεδόν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και μάλλον αυτή μοιάζει μια λογικότερη σύγκριση από τη σύγκριση με την Ελβετία. Εκεί, το ποσοστό των φτωχών φτάνει ενίοτε το 80%.
Δεν υπάρχει καμιά σχέση ανάμεσα σε μια Κούβα, όπου η εγκληματικότητα παραμένει ελάχιστη και τις απέραντες φαβέλλες όπου ζουν εκατομμύρια Βραζιλιάνοι ή Μεξικάνοι, στο έλεος κυριολεκτικά των συμμοριών που κάνουν τον νόμο, ή το Καράκας, όπου κάθε νυχτερινή έξοδος συνιστά επικίνδυνη πολεμική επιχείρηση.
Και, παρά την παρατηρούμενη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, δεν υπάρχει η άβυσσος που εύκολα διαπιστώνει κανείς στις πρωτεύουσες όλων σχεδόν των λατινοαμερικανικών χωρών, ανάμεσα σε μια υπερπλούσια ολιγαρχία, που ζει σε περιφραγμένα υπερπολυτελή φρούρια-παραρτήματα του Μαϊάμι και τεράστιες πάμφτωχες μάζες χωρίς τα στοιχειώδη.
Όσο όμως σημαντικά και αν θεωρηθούν, τα κοινωνικά επιτεύγματα της Κούβας παραμένουν τρωτά και στην εξέλιξη της οικονομικής συγκυρίας και στις πολιτικές συνέπειες των μεταρρυθμιστικών πολιτικών που εισάγει το καθεστώς. Το νησί εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες όπως ο τουρισμός και ο Τσάβες, η ασθένεια του οποίου μοιάζει να άνοιξε ένα κεφάλαιο αβεβαιότητας στη μελλοντική εξέλιξη της Βενεζουέλας.
Η μείωση της μηνιαίας μερίδας επιδοτούμενων τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης και η απόλυση-ταμπού εκατοντάδων χιλιάδων εργαζόμενων για το κράτος προκαλούν επίσης δύσκολα διαχειρίσιμα σοκ.
Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου