Το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ "Τάματα - δώρα στους Θεούς" έδειξε αργά χθες το βράδυ η ΕΤ1. Ενα ντοκιμαντέρ που δείχνει μια γνωστή λίγο πολύ ιστορία: τα θαύματα που οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι ο Αη Γιώργης ο Κουδουνάς κάνει ή τις ευχές που πραγματοποιεί, εκεί, στην Πρίγκηπο. Μια υπόθεση που έχει βάθος. Κυρίως επειδή καταδεικνύει ότι, όποιος πιστεύει, πιστεύει σε έναν Θεό. Οτι οι θρησκείες απλώς διαχωρίζουν
και δεν ενώνουν - δεν πραγματευόμαστε εδώ την ύπαρξη ή όχι Θεού, αλλά τη σχέση πιστών με τον Θεό. Αυτή η σχέση είναι ιερή. Η πίστη, ως κοινωνικό φαινόμενο, εξηγείται, βεβαίως, από την έλλειψη επιστημονικής θεώρησης ή απόδειξης των πραγμάτων. Για παράδειγμα, όταν δεν ήξερε ο άνθρωπος ότι ο κεραυνός ήταν ηλεκτρική εκκένωση, τον ονόμασε Δία. Με το πέρασμα των αιώνων και τις ανακαλύψεις της επιστήμης, υποχωρούσαν οι γενικές προλήψεις - θεοποιήσεις οποιουδήποτε αντικειμένου ή φαινομένου έμενε ανεξήγητο. Σε συνδυασμό με τον παγανισμό και όψεις της ειδωλολατρίας, η χριστιανική θρησκεία εγκολπώθηκε δοξασίες ή μύθους ή βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις. Ετσι, προέκυψαν έθιμα και συνήθειες ουδόλως σχετιζόμενες με το καθ' αυτό γράμμα και, κυρίως, πνεύμα της ορθοδοξίας ή έστω του καθολικισμού. Αυτό το πέρασμα, σε μια εποχή πιο "υλιστική" (με τη χριστιανική έννοια του όρου), εμπόδισε πολλούς να αποτινάξουν δοξασίες που ιερωμένοι επέβαλαν, σε αντίθεση με την κανονικότητα των Ευαγγελίων. Με απλά λόγια, οι Ιεροί Κανόνες είναι που επιβάλλουν τη νηστεία, όχι οι ευαγγελιστές. Εξ ου και ο Κορδάτος έχει αναλύσει εκτενώς τον "παυλιανισμό" ως μετεξέλιξη και ουσιαστικά ως φυγή από την ουσία της πρωτοχριστιανικής θρησκείας (όταν δεν την θεωρεί ως το πνευματικό τμήμα της προσπάθειας των Ιουδαίων να αποτινάξουν τον ρωμαϊκό ζυγό). Ετσι, εκεί, στην Πρίγκηπο, συνενώνονται δύο στοιχεία: η πίστη στο θαύμα ανεξαρτήτως θρησκείας και ο νεοπαγανισμός.
Το πρώτο ενισχύει όσους πιστεύουν ότι ο θεός είναι ένας, ανεξαρτήτως θρησκείας, γλώσσας, φυλής, καταγωγής κάθε είδους. Και ότι η πίστη δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρείται ως ιδιοκτησία μιας θρησκείας. Αντιθέτως, είναι ένα βαθιά ριζωμένο πιστεύω, ένα σαφές και συνεχές πέταγμα προς τη μία και μοναδική ουσία της πίστης, που κυρίως περικλείεται στη φράση "Ο Θεός είναι μέσα μας".
Το δεύτερο εμφαίνεται σε κάθε λογής δοξασίες που οι μουσουλμάνοι (Τούρκοι βασικά) ανέπτυξαν για τον Αη Γιώργη τον Κουδουνά: ότι πρέπει κάθε κερί να έχει άλλο χρώμα, αναλόγως του αιτήματος (πράσινο για λεφτά, μπλε για αυτοκίνητο κ.ο.κ.), ότι αν δέσεις ένα μασούρι κλωστής σε ένα κλαδί και το ανεβάσεις μέχρι το μοναστήρι λέγοντας ευχές χωρίς να κοιτάξεις πίσω σου, η ευχή πραγματοποιείται κ.λπ.
Σε αυτά, η επίσημη μουσουλμανική θρησκεία, όπως δείχνει το ντοκιμαντέρ, αντιδρά με τη βασική έκφραση του Κορανίου, ότι δεν χρειάζονται μεσάζοντες με τον Θεό (εξ ου και η απουσία αγίων στον μουσουλμανισμό) και ότι ο Θεός σε ακούει όπου και να είσαι (αυτό το λέει και ο χριστιανισμός). Ετσι, μοιράζουν Κοράνια μεταφρασμένα σε όσους επισκέπτονται τη Μονή, επιχειρώντας να υπενθυμίσουν την ορθή τους πίστη. Βέβαια, μία κυρία φάνηκε στο ντοκιμαντέρ να έχει μια τρίτη θέση: κατηγόρησε τις κλωστές, αλλά υποστήριξε ότι η καθαρή καρδιά κάνει τα θαύματα - ευχές. Κάτι που πάλι μας επαναφέρει στην πρώτη διαπίστωση.
Επομένως, κύριο και βασικό στοιχείο της μουσουλμανικής πίστης σε έναν "ξένο" Αγιο, είναι η ίδια η πίστη. Δεύτερο, η υλιστική πίστη μέσω της θεοκρατικής: αν προσευχηθώ στον ξένο Αγιο, θα έχω αυτοκίνητο ή υγεία - όχι εισάκουσμα προσευχής για τη μετά θάνατο ζωή. Κι αυτή είναι η οξύμωρη διάσταση: επιδιώκουν την αποτίμηση της πίστης σε υλικά αγαθά, χωρίς να ενστερνίζονται τη σχέση Αγίου - πιστών - Θεού, με την ορθόδοξη θεώρηση. Αν, δηλαδή, στη θέση του Αη Γιώργη, ήταν ένα ειδωλολατρικό κατάλοιπο, ίσως πίστευαν το ίδιο. Από την άλλη, σαφώς η σημειολογία και επικοινωνία των δύο θρησκειών κάνει πιο εύκολη την αποδοχή του Αγίου από αλλόθρησκους. Ετσι, το ερώτημα, πέρα από την αμιγώς κερδοφόρα επιχείρηση για πολλούς πέριξ της Μονής, είναι ένα: σε τι πιστεύουν ακριβώς οι χιλιάδες μουσουλμάνοι που κάθε 23η Απρίλη (δεν ξέρουν για μεταφορά της λόγω Πάσχα) επισκέπτονται την Πρίκγηπο; Τα συμπεράσματα δικά σας.
* Διαβάστε τι γράφει το πληροφοριακό υλικό για το ντοκιμαντέρ εδώ (υπάρχουν δύο μέρη, προβλήθηκε το Πάσχα του 2009, προς το παρόν δεν υπάρχει στο αρχείο της ΕΡΤ ή δεν το βρήκα)
* Δείτε όψεις της Μονής από το μπλογκ της (μη ενημερωμένο από τον Δεκαπεντούγουστο του 2009, όταν την επισκέφτηκε ο Ενρτογάν)
*Διαβάστε κι ένα πληροφοριακό κείμενο της Μ. Τσόκλη, στην Καθημερινή
(νομίζω ότι έχει κάνει και ταξίδι εκεί)
* Διαβάστε για τον Αη Γιώργη τα "επίσημα" της Βικιπαίδεια, εδώ
ΣΗΜ. Στη φωτό, οι μουσουλμάνοι προσεύχονται με τα χέρια ανοιχτά, η χριστιανή αριστερά κάνει τον σταυρό της
Το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ "Τάματα - δώρα στους Θεούς" έδειξε αργά χθες το βράδυ η ΕΤ1. Ενα ντοκιμαντέρ που δείχνει μια γνωστή λίγο πολύ ιστορία: τα θαύματα που οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι ο Αη Γιώργης ο Κουδουνάς κάνει ή τις ευχές που πραγματοποιεί, εκεί, στην Πρίγκηπο. Μια υπόθεση που έχει βάθος. Κυρίως επειδή καταδεικνύει ότι, όποιος πιστεύει, πιστεύει σε έναν Θεό. Οτι οι θρησκείες απλώς διαχωρίζουν
και δεν ενώνουν - δεν πραγματευόμαστε εδώ την ύπαρξη ή όχι Θεού, αλλά τη σχέση πιστών με τον Θεό. Αυτή η σχέση είναι ιερή. Η πίστη, ως κοινωνικό φαινόμενο, εξηγείται, βεβαίως, από την έλλειψη επιστημονικής θεώρησης ή απόδειξης των πραγμάτων. Για παράδειγμα, όταν δεν ήξερε ο άνθρωπος ότι ο κεραυνός ήταν ηλεκτρική εκκένωση, τον ονόμασε Δία. Με το πέρασμα των αιώνων και τις ανακαλύψεις της επιστήμης, υποχωρούσαν οι γενικές προλήψεις - θεοποιήσεις οποιουδήποτε αντικειμένου ή φαινομένου έμενε ανεξήγητο. Σε συνδυασμό με τον παγανισμό και όψεις της ειδωλολατρίας, η χριστιανική θρησκεία εγκολπώθηκε δοξασίες ή μύθους ή βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις. Ετσι, προέκυψαν έθιμα και συνήθειες ουδόλως σχετιζόμενες με το καθ' αυτό γράμμα και, κυρίως, πνεύμα της ορθοδοξίας ή έστω του καθολικισμού. Αυτό το πέρασμα, σε μια εποχή πιο "υλιστική" (με τη χριστιανική έννοια του όρου), εμπόδισε πολλούς να αποτινάξουν δοξασίες που ιερωμένοι επέβαλαν, σε αντίθεση με την κανονικότητα των Ευαγγελίων. Με απλά λόγια, οι Ιεροί Κανόνες είναι που επιβάλλουν τη νηστεία, όχι οι ευαγγελιστές. Εξ ου και ο Κορδάτος έχει αναλύσει εκτενώς τον "παυλιανισμό" ως μετεξέλιξη και ουσιαστικά ως φυγή από την ουσία της πρωτοχριστιανικής θρησκείας (όταν δεν την θεωρεί ως το πνευματικό τμήμα της προσπάθειας των Ιουδαίων να αποτινάξουν τον ρωμαϊκό ζυγό). Ετσι, εκεί, στην Πρίγκηπο, συνενώνονται δύο στοιχεία: η πίστη στο θαύμα ανεξαρτήτως θρησκείας και ο νεοπαγανισμός.
Το πρώτο ενισχύει όσους πιστεύουν ότι ο θεός είναι ένας, ανεξαρτήτως θρησκείας, γλώσσας, φυλής, καταγωγής κάθε είδους. Και ότι η πίστη δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρείται ως ιδιοκτησία μιας θρησκείας. Αντιθέτως, είναι ένα βαθιά ριζωμένο πιστεύω, ένα σαφές και συνεχές πέταγμα προς τη μία και μοναδική ουσία της πίστης, που κυρίως περικλείεται στη φράση "Ο Θεός είναι μέσα μας".
Το δεύτερο εμφαίνεται σε κάθε λογής δοξασίες που οι μουσουλμάνοι (Τούρκοι βασικά) ανέπτυξαν για τον Αη Γιώργη τον Κουδουνά: ότι πρέπει κάθε κερί να έχει άλλο χρώμα, αναλόγως του αιτήματος (πράσινο για λεφτά, μπλε για αυτοκίνητο κ.ο.κ.), ότι αν δέσεις ένα μασούρι κλωστής σε ένα κλαδί και το ανεβάσεις μέχρι το μοναστήρι λέγοντας ευχές χωρίς να κοιτάξεις πίσω σου, η ευχή πραγματοποιείται κ.λπ.
Σε αυτά, η επίσημη μουσουλμανική θρησκεία, όπως δείχνει το ντοκιμαντέρ, αντιδρά με τη βασική έκφραση του Κορανίου, ότι δεν χρειάζονται μεσάζοντες με τον Θεό (εξ ου και η απουσία αγίων στον μουσουλμανισμό) και ότι ο Θεός σε ακούει όπου και να είσαι (αυτό το λέει και ο χριστιανισμός). Ετσι, μοιράζουν Κοράνια μεταφρασμένα σε όσους επισκέπτονται τη Μονή, επιχειρώντας να υπενθυμίσουν την ορθή τους πίστη. Βέβαια, μία κυρία φάνηκε στο ντοκιμαντέρ να έχει μια τρίτη θέση: κατηγόρησε τις κλωστές, αλλά υποστήριξε ότι η καθαρή καρδιά κάνει τα θαύματα - ευχές. Κάτι που πάλι μας επαναφέρει στην πρώτη διαπίστωση.
Επομένως, κύριο και βασικό στοιχείο της μουσουλμανικής πίστης σε έναν "ξένο" Αγιο, είναι η ίδια η πίστη. Δεύτερο, η υλιστική πίστη μέσω της θεοκρατικής: αν προσευχηθώ στον ξένο Αγιο, θα έχω αυτοκίνητο ή υγεία - όχι εισάκουσμα προσευχής για τη μετά θάνατο ζωή. Κι αυτή είναι η οξύμωρη διάσταση: επιδιώκουν την αποτίμηση της πίστης σε υλικά αγαθά, χωρίς να ενστερνίζονται τη σχέση Αγίου - πιστών - Θεού, με την ορθόδοξη θεώρηση. Αν, δηλαδή, στη θέση του Αη Γιώργη, ήταν ένα ειδωλολατρικό κατάλοιπο, ίσως πίστευαν το ίδιο. Από την άλλη, σαφώς η σημειολογία και επικοινωνία των δύο θρησκειών κάνει πιο εύκολη την αποδοχή του Αγίου από αλλόθρησκους. Ετσι, το ερώτημα, πέρα από την αμιγώς κερδοφόρα επιχείρηση για πολλούς πέριξ της Μονής, είναι ένα: σε τι πιστεύουν ακριβώς οι χιλιάδες μουσουλμάνοι που κάθε 23η Απρίλη (δεν ξέρουν για μεταφορά της λόγω Πάσχα) επισκέπτονται την Πρίκγηπο; Τα συμπεράσματα δικά σας.
* Διαβάστε τι γράφει το πληροφοριακό υλικό για το ντοκιμαντέρ εδώ (υπάρχουν δύο μέρη, προβλήθηκε το Πάσχα του 2009, προς το παρόν δεν υπάρχει στο αρχείο της ΕΡΤ ή δεν το βρήκα)
* Δείτε όψεις της Μονής από το μπλογκ της (μη ενημερωμένο από τον Δεκαπεντούγουστο του 2009, όταν την επισκέφτηκε ο Ενρτογάν)
*Διαβάστε κι ένα πληροφοριακό κείμενο της Μ. Τσόκλη, στην Καθημερινή
(νομίζω ότι έχει κάνει και ταξίδι εκεί)
* Διαβάστε για τον Αη Γιώργη τα "επίσημα" της Βικιπαίδεια, εδώ
ΣΗΜ. Στη φωτό, οι μουσουλμάνοι προσεύχονται με τα χέρια ανοιχτά, η χριστιανή αριστερά κάνει τον σταυρό της
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου