Τέχνη, ζωή, πολιτική

Αφορμή για τις παρακάτω σκέψεις είναι το Keratea Art Resistance. Ενα τριήμερο εκδηλώσεων από πλήθος καλλιτενχνών που υπηρετούν όλες τις μορφές τέχνης: θέατρο, εικαστικά, μουσική, προβολές. Το διάστημα 8-10 Απριλίου στην Κερατέα, η τέχνη παίρνει θέση και εκφράζει τον λόγο της απέναντι σε όσα συμβαίνουν στην πόλη. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες επισημαίνουν: "Το κάλεσμα ήταν και είναι σε όλους εκείνους που πιστεύουν πως η τέχνη, η διανόηση, ο πολιτισμός μπορεί και πρέπει να είναι ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Για την δημιουργία ενός πολιτιστικού τριημέρου στην Κερατέα, στο μπλόκο ΒΙΟΠΑ μαζί με τους εξεγερμένους κατοίκους. Ενάντια στην αντίληψη που θέλει την τέχνη και την διανόηση άλλοθι της εξουσίας". Και έχουν ουσιαστικό δίκιο. Διότι η τέχνη, ως μορφή έκφρασης, ως στοιχείο του εποικοδομήματος, δεν είναι από μόνη της ένα δημιούργημα φυτευτό, αλλά εξαρτάται από την ίδια τη ανθρώπινη υπόσταση. Παίρνει σάρκα και οστά από την κοινωνική πραγματικότητα που εκφράζεται και αντανακλάται σε κάθε δημιουργό (στην ψυχή, τον νου και την καρδιά του). Ο κάθε καλλιτέχνης έχει ως βάση τα όσα ζει, αισθάνεται, βιώνει και νιώθει (όλα τα ρήματα υποχρεωτικά και στον αόριστο χρόνο). Με βάση τα όσα βλέπει, ο καλλιτέχνης εκφράζεται και δημιουργεί: με πινέλο ή σμίλη ή πιάνο ή κάμερα ή τον λόγο, βγάζει τα εσώψυχά του. Και τους δίνει μορφή. Αλλά, για ποιον; Μόνο για τον ίδιο; Οσοι έκαναν μόνο αυτό, χωρίς υπόβαθρο σκέψης, απέτυχαν. Υπάρχει και η δεύτερη κατηγορία: όσοι επιλέγουν να εκφραστούν αποστασιοποιημένοι, να δουν την τέχνη μόνο ως παρηγοριά και στοιχείο ανάνηψης της κοινωνίας. Αυτοί, έχουν τα θετικά στοιχεία της αγωνίας, αλλά τα εσωκλείουν στον φάκελο της αυτοπρόσωπης αποστολής. Δίνουν δείγματα γραφής, πετυχαίνουν τρόπους έκφρασης ενίοτε προχωρημένους και σαφώς εξεζητημένους, αλλά μένουν στη μορφή και δεν προχωρούν στην ουσία. Επίσης, διαπράττουν το "αδίκημα" της απομόνωσης, αφού τα δημιουργήματά τους δεν φτάνουν στον καθημερινό μας άνθρωπο, στον απλό λαό, που καταλαβαίνει, πολλές φορές, καλύτερα από τους ίδιους, τι θέλουν να πουν. Ετσι, αποξενώνουν το έργο τους από την κοινωνία και το στερούν από την κριτική ματιά, το χειροκρότημα ή την απόρριψη. Λετουργούν σε γυάλα, θεωρώντας ότι η τακτική της αντιστροφής του μαγνητισμού είναι καλύτερη: ο καλλιτέχνης θα έλξει τον κόσμο και όχι ο κόσμος τον καλλιτέχνη. Διότι, η πραγματικότητα δεν είναι πως ο καλλιτέχνης έλκει, αλλά ότι ο κόσμος έλκει τον καλλιτέχνη να πράξει! Χωρίς αναγνώριση και κριτική, το έργο παραμένει ένα απλό "αδειανό πουκάμισο". Με την κοινή θέα, το έργο αποκτά υπόσταση. Ετσι, ουσιαστικά, ο μαγνήτης είναι ο κάθε άνθρωπος, ο οποίος καλεί το έργο και τον καλλιτέχνη να έρθει και να τον προσκαλέσει σε μια μέθεξη ανταλλαγής ιδέων. Από τη στιγμή, μάλιστα, που το έργο έχει "λόγο" και ουσία, αποκτά βαρύτητα στην ψυχή. Αυτοί, λοιπόν, οι καλλιτέχνες, θεωρώντας εαυτούς ανώτερους ή ιστορικά αναγκασμένους ή κεκλημένους να παίξουν έναν ρόλο ανεβάσματος του πνευματικού επιπέδου (με ή χωρίς εισαγωγικά), αποξενώνονται τόσο, που γίνονται ένα με όσα κατηγορούσαν στην αρχή, όσο ήταν νέοι με οράματα κάθε είδους. Φυσικά, συνυπάρχουν στην ίδια κατηγορία, και οι ρομαντικοί. Οσοι, δηλαδή, επιμένουν στον δρόμο το ξεχωριστό. Αυτοί, διατελούν μια αξιόλογη πορεία, αλλά στο τέλος παραμένουν εντός κλειστών και ελιτίστικων κλαμπ. Η τρίτη κατηγορία, είναι σαν αυτούς που πήραν τους στίχους

"Ηλιε και θάλασσα γαλάζα και βάθος του άσωτου ουρανού, ω! της αυγής κροκάτη γάζα γαρούφαλλα του δειλινού, λάμπετε-σβήνετε μακριά μας, χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

και τους έκαναν μουσική με φωνή κρυστάλλινη. Εγώ, αυτούς "ψηφίζω" και προτιμώ. *Η φωτό είναι έργο του Alexander Rodchenko με τίτλο A girl with “Leika”, το 1934 (στο Μουσείο Φωτογραφίας Μόσχας)